Bilye kekik, güçlü bir kokusu olan ballıbabagiller familyasından çok yıllık otsu bir bitkidir. Latince adı Thymus vulgaris olan bu bitkinin anavatanı Akdeniz'dir. Türkiye'de özellikle Güney Batı Anadolu bölgesinde yaygın olarak yetişir. Kekik türleri arasında geniş yapraklara sahip, ilk bakışta naneye benzeyen bu bitki, çiçeklerinin bilyeye benzemesi nedeniyle "bilye kekik" olarak adlandırılmıştır. Bu tür kekik, oldukça keskin bir kokuya sahiptir ve özellikle et yemeklerinde aromasıyla lezzeti artırır. Domatesli yemekler, omletler, çorbalar ve pizzalarda sıkça tercih edilen bir kekik türüdür. Yemek soslarının hazırlanmasında da en uygun kekik türlerinden biridir. Ayrıca halk arasında, sindirimi kolaylaştırdığına inanıldığı için hazmı zor yemeklerde bilye kekik kullanımı yaygındır.

Bilye kekik, halk arasında eskiden beri bilinen bir bitkidir. Romalılar döneminde bile depresyon tedavisinde kekik yağı şeklinde kullanılmıştır. Mezarlıklarda yetişmesi nedeniyle ölümle ilişkilendirilen bir bitki olarak da bilinir. Cüzzam hastalığına iyi geldiği düşünüldüğünden, tarih boyunca oldukça tanınmış bir bitkidir. Günümüzde bilye kekik, zayıflatıcı etkisiyle bilinmektedir. Genel sağlık açısından sayısız fayda sağlamaktadır ve bilinçli bir şekilde kullanıldığında bu faydalı etkilerinden yararlanılabilir.

Bilye kekik, çay, ekstrakt, tentür, yağ, sabun ve şampuan olarak yaygın şekilde kullanılır. İçeriğindeki uçucu yağlar nedeniyle ilaç üretiminde de kullanılır. Bilye kekik çayının sindirimi düzenleyici, mide gazlarını giderici, öksürüğün tedavisinde, kan dolaşımını düzenlemede ve ruhsal sorunlarda oldukça yararlı olduğu bilinir. İçeriğindeki maddeler ve bileşimler sayesinde antiseptik özelliği bulunduğundan, ev hijyeninde de yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bilye kekik uygun koşullarda kurutularak kapaklı cam kavanozlarda, güneş almayan serin ve kuru yerlerde saklanırsa yaklaşık 6 ay tazeliğini koruyabilir. Görünümü top top şekilli olan ve içimi oldukça güzel olan bilye kekik, bilinen kekik gibi acı değildir. Normal kekik çayı bazı kişilerde tansiyonu yükseltebilirken, bilye kekik daha hafif içimlidir ve zayıflama çaylarında dahi rahatlıkla kullanılabilir.

Bilye kekik, kozmetik ve ilaç sanayinde de kullanılır. Bu kekik türü, Akdeniz ve Orta Doğu bölgesinde yoğun olarak yetişir. Bu bölgelerdeki insanlar, bilye kekik ihracatı yaparak ekonomiye katkı sağlarlar. Bitki, özellikle zayıflamada ve kış aylarında vücut direncinin güçlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır.